W 1826 r. chirurg Charles Kennedy napisał:
„Sztuka stawiania baniek jest tak znana, a korzyści wynikające z jej stosowania odczuwane od tak dawna, że raczej nie ma potrzeby udowadniania skuteczności tego, co nie tylko spotka się a aprobatą we współczesnych czasach, ale było już cenione w starożytności”.

Prastara metoda: historia

Stawianie baniek jest prastarą metodą leczniczą, sięgającą czasów tradycyjnej medycyny chińskiej oraz arabskiej.

• Na Dalekim Wschodzie bańki doceniano w akupunkturze, masażu próżniowym oraz w likwidowaniu bólu.

• W Starożytnym Egipcie lekarz Imhotep był gorącym zwolennikiem baniek. Stanowiły one element praktyki lekarskiej.

• W Starożytnej Grecji Hipokrates opracował metody leczenia narządów przy użyciu baniek, stosowane m.in. na kaszel, przeziębienie, gorączkę i bóle mięśniowe.

• W medycynie muzułmańskiej nazywano je „hidżama” (wydobywanie, ssanie) i stosowano do uśmierzania bólu oraz łagodzenia stresu.

• W tradycyjnej medycynie chińskiej bańki pomagają usuwać zastoje wiatrów, zimna, gorąca i wilgoci, które negatywnie wpływają na energię życiową.

Najstarsze wzmianki o bańkach pochodzą z księgi medycznej odkrytej w grobowcu dynastii Han.

Bańki – istota działania

Dziś tradycyjne, szklane bańki ogniowe (gorące), które powszechnie używały nasze babcie ustępują miejsca bezogniowym (zimnym) bańkom próżniowym.

Istota działania baniek leży u podstaw wytworzenia w jej wnętrzu podciśnienia, które zasysa skórę i tkankę podskórną.

Bez znaczenia jest więc to, w jaki sposób uzyskamy to podciśnienie – czy poprzez ogrzanie bańki płomieniem, czy poprzez wyssanie z niej powietrza. Wciągnięcie skóry i tkanki podskórnej do wnętrza bańki powoduje pęknięcie drobnych naczyń krwionośnych.

Poza ich strukturę wydostaje się pewna ilości krwi, która tworzy widoczny krwiak.

System obronny organizmu traktuje tę krew jako „ciało obce”, dlatego też zaczyna wytwarzać duże ilości przeciwciał odpornościowych, które wspomagają leczenie infekcji.

Przeciwciała przygotowane do walki z wrogiem, napotykają na swej drodze jedynie własną krew, więc całą swoją siłę i moc kierują przeciwko chorobie.

Duża pomoc

Powszechnie przyjęto, że bańki stawia się w przypadku zapalenie oskrzeli lub w celu wzmocnienia odporności przed okresem zimowym.

Od pewnego czasu obserwujemy renesans baniek terapeutycznych. Stosuje się je we wszystkich dziedzinach terapii manualnych:
Akupunkturze, TMCh, Masażu, Fizjoterapii, Sporcie, do zbierania mleka, łagodzenia zaburzeń laktacji, pobudzania laktacji, odblokowywania przewodów mlekowych.

Stawianie baniek pomaga jednak w leczeniu jeszcze wielu innych dolegliwości, a mianowicie, gdy chory cierpi na:

• ostre lub przewlekłe infekcje górnych dróg oddechowych (przeziębienie, infekcje gardła, nosa, tchawicy, powtarzające się anginy);

• ostre lub przewlekłe infekcje dolnych dróg oddechowych (oskrzeli, płuc, opłucnej, przewlekły kaszel oraz astmę oskrzelową);

• ostre zapalenie korzonków nerwowych lub rwę kulszową;

• bóle krzyżowo-lędźwiowe;• stany zapalne stawów;

• mięśniobóle;

• bóle głowy i migreny;

• moczenie nocne;

• brak lub bolesne miesiączki;

• zespół nadwrażliwego jelita grubego;

• profilaktycznie w zapobieganiu powstawania odleżyn u chorych długotrwale leżących.

Bańki nie dla każdego

Częstym błędem jest stawianie baniek u ludzi, którzy znajdują się w grupie osób z przeciwskazaniami do stosowania tej metody leczenia.

Stawianie baniek należy wykluczyć lub zachować szczególną ostrożność w ich stosowaniu u osób:

• z chorobami układu krążenia (nadciśnienie, wady serca, zaburzenia rytmu serca itd.) – wskazany jest wcześniejszy pomiar ciśnienia tętniczego krwi oraz badanie EKG;

• leczonych lekami przeciwzakrzepowymi;

• otwarte rany (nie masuje się otwartej rany i nie stawia się na niej baniek)

• zakrzepica żył głębokich – żylaki

• w miejscu zmian skórnych (ospa wietrzna, opryszczka)

• w miejscach nad żylakami bo mogą prowadzić do dalszych uszkodzeń żył

• w miejscach świeżych stłuczeń ale już po około 2 tygodniach można stawiać

• na świeże tatuaże (im świeższy tatuaż tym siła ssąca i czas zabiegu krótsze)

• pacjentom po zastrzykach:

a. kosmetycznych

b. z kortyzonu do stawu biodrowego

nie wolno stawiać baniek w miejscu zastrzyku przez min. 30 dni potem bardzo delikatnie

Można je postawić

• z czynną chorobą nowotworową;

• mających anemię;

• będących w stanie ogólnego wyniszczenia organizmu;

• ze skazami krwotocznymi (np. hemofilią) lub tendencją do kruchości naczyń krwionośnych;

• mających duszności lub drgawki;

• z reakcjami alergicznymi, ropnymi lub grzybiczym

Komu i na co stawiać bańki

Im cieńsza skóra tym delikatniejsza tkanka zatem należy się z nią obchodzić delikatnie

• małym dzieciom ale stosujemy lżejszą do umiarkowanej siłę ssącą

• osobom starszym też stosując lekką do umiarkowanej siłę ssącą

• cukrzykom pamiętając o stężeniu glukozy i oraz zmianach skórnych „stopa”

• pacjentom onkologicznym ale nie wcześniej niż 4-6 tygodniu po zakończonej chemio- lub radioterapii

• pacjentom po zabiegach chirurgicznych

• na torbiele:

- torbiel (cysta) Bakera

- w endometriozie kiedy torbiele lokalizują się poza macicą – bańki stawia się wtedy w okolicach brzucha i krzyża

- na kaszaki

• w miejscach protezy stawu

Jak bańki wpływają na organizm

W trakcie terapii zachodzą jednocześnie trzy podstawowe zjawiska:

• Podciśnienie:

Po przystawieniu do skóry bańki unoszą ją tworząc podciśnienie, które umożliwią rozdzielenie zbitych ze sobą czy wręcz zrośniętych tkanek

• Rozszerzenie naczyń

Bańki wywołuję reakcję miejscową w tkankach, symulując wydzielanie związków rozszerzających naczynia krwionośne takich jak histamina. Związki te powiększają światło naczynia. Do okolicy w której rozszerzyły się naczynia napływają płyny ustrojowe.

• Wzmożona wymiana płynów w organizmie

Stawianie baniek silnie oddziałuje na krew, płyn tkankowy i limfę. Przyspieszona wymiana umożliwia płynom bogatym w substancje odżywcze dostarczać komórkom pokarm i usuwać odpady.

Ślady po bańkach a siniaki

Świadczą o tym, że zalegająca w przestrzeniach międzytkankowych niepotrzebna materia, jak np.: stara krew, leki, substancje obce zostały uwolnione

Ślady po bańkach:

• są reakcją po uwolnieniu materiału zalegającego w tkankach

• bywają wrażliwe ale nie bolesne

• szybko bledną

Siniaki:

• są reakcją na uraz

• są bolesne w dotyku

• zmieniają kolor - najpierw są czerwone, potem niebie

Kolor śladów po bańkach

• Jasnoczerwone to uwolnione nowsze powierzchniowe zastoje. Są wynikiem ostrej choroby, „świeżego” urazu czy silnego stresu

• Ciemnoczerwone i fioletowe to uwolnione starsze i głębsze zastoje. Są wynikiem przebytego zabiegu chirurgicznego, efektem ciężkiej choroby lub długotrwałego stresu oraz dawnego urazu.

• Szary oznacza uwolnienie dymu wchłoniętego podczas czynnego i biernego palenia. Może im nawet

  towarzyszyć woń dymu. Zazwyczaj u palaczy, ich partnerów, dzieci i domowników narażonych na dym.

• Żółte są oznaką zastoju limfy, mogą też świadczyć o tym, że organizm nie usunął niektórych składników dawniej zażywanych leków
  
  

Stawianie baniek – zasady

Przy stawianiu baniek należy wybrać odpowiednie miejsce. Należy pamiętać, że nie powinno się ich stawiać w okolicach serca, oczu, uszu, nosa, żołądka, brodawek piersiowych, żylaków, dużych naczyń krwionośnych, na uszkodzonej skórze, znamionach barwnikowych lub w miejscu, gdzie skóra bezpośrednio otula kości (kręgosłup, obojczyk, wystające części łopatki i mostek).

Przed przystąpieniem do stawiania baniek lekarskich warto umyć skórę ciepłą wodą z mydłem, a następnie dobrze ją osuszyć.

Miejsca zbyt owłosione należy ogolić, by bańka mogła się lepiej przyssać.

Same bańki warto uprzednio umyć i ogrzać w ciepłej wodzie do ok. 40 stopni.

Pomieszczenie, w którym będą stawiane bańki, warto uprzednio wywietrzyć do temperatury 20-22 stopni

Celsjusza.

Chory powinien wygodnie leżeć.

W zależności od leczonej dolegliwości bańki stawia się na dużych powierzchniach, szeregami, oddzielone jedna od drugiej odległością 1 cm.

Bańki można postawić na klatce piersiowej lub plecach (u chorych na przeziębienie, zapalenie oskrzeli lub płuc), w okolicy lędźwiowej lub krzyżowej (rwa kulszowa, bóle zwyrodnieniowe kręgosłupa), wzdłuż – po obu stronach kręgosłupa (nerwice narządowe, zespoły bólowe kręgosłupa).

W przypadku wykorzystania baniek bezogniowych łączymy je z pompką, przykładamy lekko dociskając do miejsca, gdzie mamy ją przyssać i zasysamy tłok.

Bańki tradycyjne wymagają krótkiego wygrzania wewnątrz zapalonym knotem i natychmiastowego przyłożenia do skóry.

Warto pamiętać, że bańka powinna dobrze się trzymać, ale nie może powodować bólu, a jedynie uczucie rozciągania i ciepła. Jeśli pojawi się jakakolwiek dolegliwość bólowa, bańkę należy sprawnie usunąć.

Zazwyczaj na raz stawia się od 6 (u dzieci) do 30 (u dorosłych) baniek.

Czas trwania zabiegu uzależniony jest od wieku: dzieci do 7 lat – 5 minut, dzieci powyżej 7 lat – 10 minut i

dorośli – od 15 do 20 minut.

Stawianie baniek podlega zasadzie – im wcześniej, tym lepiej, czyli najlepiej zareagować wcześniej, nim infekcja rozwinie się na dobre.

Jedno jest pewne – ta stara, sprawdzona metoda niejedną osobę postawiła na nogi.